KAĞIT MEDENİYETİ
Kadim medeniyetimiz, kitaplara emanet edilmiştir. Medeniyetimizi oluşturan ve medeniyetimizin günümüze yansımasını, evvela kağıt kültüründen, yani kitaplardan öğrenegelmişizdir. M. Orhan Okay “Kağıt Medeniyeti” deneme kitabında neden ısrarla kağıt medeniyeti demesinin nedenini şöyle açıklıyor;
“Denemeler kitabımın adını “kağıt medeniyeti” koyarken belki birçokları için çağımızın bilgisayar çağı olduğunu düşünmedim değil. Bilgisayar, “genel ağ” teriminde kullanıldığı gibi gerçekten bir ağ gibi dünyamızı, belki kainatımızı sarmış. Örümcek ağı gibi dersem ona biraz da olumsuz bakışımı galiba daha iyi ifade etmiş olacağım. Medeniyetimize hâlâ ve ısrarla kâğıt medeniyeti demeye devam etmek istiyorum. İnsanlığın geçmiş bütün bilgi ve kültür birikimleri bir yandan kağıtlardan ekranlara depo edilip durmasına rağmen gönlüm bu birikimi hala kağıt üzerinde görme arzusunda…”(s.5)
Görüldüğü üzere bilgisayarın, toplumu bir -genel ağ- gibi sarması Okay Hoca’yı da derinden etkilemiş ve haklı bir tedirginlik duymasına neden olmuştur. Günümüzde ne yazık ki bilgisayar ile beslenen bir toplum haline döndük. Yaşantımızın neredeyse yarısı bilgisayar ortamlarında, sosyal medya ve bilgisayar oyunları ile harcanmaktadır. Bu durumun gün geçtikçe de artarak devam ediyor oluşu toplumumuza vahim bir netice ile geri döneceği malumunuzdur.
Kağıt Medeniyeti, deneme kitabının muhteviyatı yazarın çeşitli dergi ve gazetedeki kültür, medeniyet ve teknolojinin hayatımıza etkileri başlığı çevresinde toplanan yazılarından oluşmaktadır.
Kitap üç bölüme ayrılmıştır. Birinci bölümde; “Kültür” başlığı yer almaktadır. ‘Kültür ve medeniyet arasındaki farklar nelerdir? Medeniyet ve kültür nedir?’ gibi soruların cevabını bulabileceğimiz bölüm olan bu ilk bölüm, okura kültür ve medeniyet tasavvuru zemini oluşturmaktadır.
Kitabın ikinci bölümünde “Kağıt Medeniyeti” bölümü ile Okay Hoca, okuma kültürü, okumanın yaşamımızdaki yeri, kitap hastaları, edebiyatımızın durumu, kitap basımları, dergicilik vs. çerçevesindeki konuları tanık olduğu yaşantıları bağlamında özgün anlatımı ile okuyucuya sunmaktadır.
Kitabın son bölümünde “Teknoloji, Siyaset, Toplum” başlığı altında; Bilgisayar çağının toplumu bir örümcek ağ gibi sarmasından başlayarak, Türkiye genelinde demokrasi ile birlikte gelen tanık olduğu demokratik ilk seçimine kadar okura sunmaktadır. Kitabın bu bölümünde Okay Hoca, değişen yaşantımızın yanında, kültürümüzün de değiştiğini yaşantılarından kesitler sunarak okurun zihin dünyasına doğrudan bir giriş yapmayı başarmıştır.
Prof. Orhan Okay Hoca’nın “Kağıt Medeniyeti” deneme kitabı, geçmiş ile bugün arasındaki sosyal değişimin kültüre yansımalarını anılarla beslenmiş bir şekilde bulabileceğimiz bir kitap mesabesindedir. Bugün, Kağıt Medeniyeti dememizin değeri, kadim medeniyetimizi tanıtan ve bizi o günlere götüren aracın kitaplar olmasıdır. Gerçek bir okuma kültürü kazanabilmenin, geleceğe yön verecek başta gençler için ne denli hayati bir mesele olduğunu bu kitap ışığında daha iyi takrir edecek ve buna mukabil bir okuma kültürü kazanabilmek için çaba sarf edeceğimize can û gönülden inanıyorum.
